نقدینگی، هیولای تورم‌ساز
الفباخبر - گروه بانک: رشد نقدینگی عامل اصلی تورم نیست و تنها یکی از عوامل دامن زدن به این معضل است.
به گزارش الفباخبر ، برای درک بهتر موضوع نقدینگی و تاثیر آن بر اقتصاد ابتدا به معرفی این معضل می‌پردازیم.
نقدینگی چیست؟
همانطور که از اسم نقدینگی پیداست تمامی سپرده‌ها، اسکناس‌ها و مسکوکات در دست اشخاص و همچنین منابع اعتباری و سپرده‌های سرمایه‌گذاری نقدینگی گفته می‌شود.
در یک اقتصاد سالم به طور میانگین حجم نقدینگی باید متناسب با تولید باشد و در غیر این صورت باعث تورم و رکود می‌شود.
با مثالی ساده این موضوع را بیان می‌کنیم: تصور کنید قصد خرید خودرویی را داشته باشید و به همراه ۱۰ متقاضی برای خرید اقدام کنید، ولی تنها سه دستگاه خودرو برای فروش موجود است؛ به این موضوع پیشی‌گیری تقاضا بر عرضه گفته می‌شود و به دلیل این موضوع ناگاه قیمت خودرو افزایش پیدا می‌کند.
کارکرد کلی نقدینگی
حجم نقدینگی در مقابل عرضه کالا است و به طور دقیق سرعت گردش نقدینگی قیمت کالا را تعیین می‌کند. از طرفی رشد نقدینگی باعث رشد تقاضای کالا می شود و به دلیل محدودیت در تولید منجر به ایجاد تورم می‌گردد.
پولشویی چه تاثیری بر نقدینگی دارد؟
زمانی که پول به وسیله پولشویی وارد چرخه اقتصاد شود چون به ظاهر منبع مشخصی دارد جزو نقدینگی حساب نمی‌شود و باعث مصرف غیر مفید و در نهایت باعث عدم مطلوبیت اقتصاد جامعه می‌گردد.
خلق نقدینگی چگونه صورت می‌گیرد؟
یکی از فعالیت بانک‌ها خلق نقدینگی است، هر زمان که بانک‌ها شروع به پرداخت وام می‌کنند در حال خلق نقدینگی هستند و لزوما خلق پول به معنای اسمی آن اسکناس نیست بلکه سپرده الکترونیکی اشخاص می‌باشد.
نقدینگی بر اقتصاد بیمار چه تاثیری دارد؟
کشورهایی که متکی به منابع طبیعی خود باشند ناخودآگاه باعث رشد شاخص اقتصادی در آن حوزه می گردند ولی در حوزه‌های دیگر شاهد نزول شاخص اقتصادی هستیم.
در ایران با اتکا به فروش نفت کم‌کم اقتصاد به بیماری سوق پیدا کرد و ما شاهد این موضوع هستیم که با وجود حجم بالای نقدینگی همچنان شرکت های تولیدی با کمبود نقدینگی مواجه هستند.
رشد ادامه دار نقدینگی چه خساراتی به بار می‌آورد؟
با رشد مداوم نقدینگی شاهد تورم سنگین و رکود در چرخه تولید هستیم. همانطور که در آمارهای بانک مرکزی اعلام شده است تورم ایران در بازه زمانی سال ۸۹ الان ۹۹ از ۱۲ درصد به حدود ۴۰ درصد رسیده و این تورم تأثیر مستقیمی با معیشت مردم داشته و باعث گرانی و گسترش فقر شده است.
رشد قیمت‌ها در بخش کالاهای اساسی خودرو و بازارهای مالی نظیر بورس و املاک نتیجه رشد تورم است است و رشد تورم نتیجه رشد نقدینگی است. البته نمی‌توان منکر دخالت بانک‌ها در افزایش قیمت املاک و ریزش ناگهانی بورس شد، با دخالت مستقیم بانک ها و بنگاهداری آنها تقاضا برای خرید املاک بالا رفت و ناگهان قیمت ملک تا ۱۰ برابر افزایش یافت.
مقایسه حجم نقدینگی در چهار دولت
رشد نقدینگی در دولت هاشمی رفسنجانی ۷ برابر، در دولت خاتمی 5.6 برابر و در دولت احمدی‌نژاد 5.4 برابرشد اما حسن ختام آنها در دولت روحانی بود؛ با مقایسه با ۱۰ دولت گذشته نقدینگی رشد ۶۴۴ درصدی داشته و به نوعی رکورد محسوب می‌شود.
روش‌های مهار نقدینگی
ابتدا نقدینگی را یک هیولا تصور کنید، چه راهکارهایی برای مهار این هیولا دارید؟ اول لگام زدن و این هیولا و دوم هدایت این هیولا به مکانی امن!
برای کنترل نقدینگی ابتدا باید خلق نقدینگی را کنترل کرد و در قدم بعدی باید از قدرت نقدینگی در مکان‌های مناسب استفاده نمود.
از طرفی دولت به دلیل بدهی‌های سنگین به طور مداوم مشغول استقراض از بانک مرکزی است، پس قدم بعدی کنترل بدهی‌های دولت و اجرای طرح استقلال بانک مرکزی است.
حذف بنگاهداری بانک‌ها در حوزه بازارهای مالی از عناصر جدی مهار نقدینگی است و این وظیفه بر عهده بانک مرکزی می‌باشد که بانک‌ها را محدود به وظایف خود کند و با این راهکار بخش اصلی مهار نقدینگی انجام می‌شود و وارد مرحله دوم و استفاده از قدرت نقدینگی می‌شویم.
به طور شفاف 90 درصد نقدینگی در اختیار شبکه بانکی است و بانک مرکزی می‌تواند با خلق پول‌های هدفمند و هدایت آنها به سمت واحدهای تولیدی به رونق تولید و مهار نقدینگی کمک کند.
گوشه‌ای از از استفاده نقدینگی را می‌توان به راه اندازی کارخانجات و واحدهای تولیدی اختصاص داد.
در انتهای مطلب لازم به ذکر است اگر استقلال بانک مرکزی حفظ شود غیرکارشناسان برای بانک مرکزی نسخه نمی‌پیچند و کنترل نقدینگی به ثمر می‌نشیند.
انتهای پیام
عناوین مهم :
